Van frustratie naar vrijheid: hoe natural skills psychologie je helpt beter met irritatie om te gaan

Herken je dat gevoel van frustratie wanneer iemand maar doorgaat en jouw grenzen niet respecteert? Die situatie waarin je geïrriteerd raakt en je hoofd zich vult met gedachten over hoe de ander anders zou moeten handelen? Onlangs overkwam mij dit, en terwijl de irritatie zich opbouwde, voelde ik een zware, ongemakkelijke druk in mijn buik. Het werd tijd om naar binnen te keren en te onderzoeken wat er werkelijk speelde.

De impact van irritatie en zelfonderzoek

Als psycholoog kijk ik vaak naar de samenhang tussen gedachten, gevoelens en gedrag. Wat wilde ik in deze situatie? Eigenlijk maar één ding: begrepen worden. Ik wilde dat de ander inzag dat haar voorstel niet haalbaar was en dat ze me eerder had aangevoeld. Maar in plaats daarvan bleef ze doordrammen. Mijn reactie? Hard en venijnig afwijzen: "Nee, wat jij nu aanbiedt, is niet mogelijk." Ondanks dat ik dacht mijn grens al eerder duidelijk te hebben aangegeven, voelde ik hoe de zwaarte in mijn buik toenam. En toen het telefoongesprek abrupt eindigde met een kortaf "Ok, duidelijk," bleef ik achter met een mix van emoties: schuldgevoel, schaamte, teleurstelling en irritatie.

Een paar dagen later was de zwaarte er nog steeds, maar veranderde de emotie in medelijden en de wens om het goed te maken. Kon ik dit anders aanpakken? Had ik eerder duidelijker kunnen zijn? Waarschijnlijk wel. Dit besef leidde tot een waardevol inzicht: ik was bang geweest om de ander teleur te stellen en had daardoor niet volledig mijn eigen grenzen bewaakt.

Wat zegt de natural skills psychologie hierover?

Deze situatie is een perfect voorbeeld van hoe we in interacties vast kunnen lopen. Natural skills psychologie biedt een andere kijk op hoe we met dergelijke situaties om kunnen gaan. In plaats van direct te reageren vanuit irritatie of frustratie, nodigt deze benadering uit om het gedrag van de ander ‘te nemen’ zoals het is, zonder het te willen veranderen. Dit betekent niet dat je over je heen laat lopen, maar dat je met compassie naar de situatie kijkt.

Neem bijvoorbeeld de wet van geven en nemen binnen de natural skills psychologie. Dit concept verschilt van de materiële opvatting van geven en nemen (waarbij we iets ruilen voor iets anders van gelijke waarde). Psychologisch gezien betekent ‘nemen’ dat je accepteert wat er gebeurt zonder direct in de weerstand te schieten. In mijn situatie had ik kunnen observeren: "Oké, zij dramt door. Wat maakt dat dit mij zo raakt?" Door die irritatie te nemen en te onderzoeken, had ik kunnen ontdekken welke overtuiging of angst hierin meespeelde.

Hoe kun jij dit toepassen?

Stel je voor dat een collega kortaf tegen je doet. De natuurlijke neiging is misschien om te vragen: "Waarom doe je zo?" en zo een negatieve spiraal van verwijten te starten. Maar als je handelt vanuit de natural skills psychologie, neem je het gedrag van de ander zonder oordeel. Je onderzoekt waarom zijn of haar reactie jou raakt. Misschien triggert het een angst voor afwijzing, terwijl zijn kortaf reageren eigenlijk meer over zijn eigen stress zegt dan over jou. Door te ‘nemen’ wat er is, krijg je de ruimte om met compassie en begrip te reageren.

De sleutel tot innerlijke vrijheid

Het mooie aan deze benadering is dat het je vrij maakt. In plaats van vast te blijven zitten in frustratie of verwijten, biedt het een manier om situaties lichter en luchtiger te maken. Dit is niet altijd makkelijk, maar oefening helpt. Door bewust stil te staan bij wat je voelt en waarom, kun je anders reageren en meer rust ervaren in lastige situaties.

Heb jij weleens zo’n moment gehad waarop je achteraf dacht: ‘Dit had ik anders willen aanpakken’? Hoe zou het zijn om in zulke situaties eens te experimenteren met ‘nemen’ in plaats van reageren? Ik ben benieuwd naar je ervaringen!