Wanneer we ongemak ervaren – gevoelens van onzekerheid, twijfels of gedachten als ‘Ik kan het niet’ of ‘Het lukt me toch niet’ – zoeken we vaak instinctief naar een uitweg. Onze natuurlijke overlevingsstrategie is vermijden: op zoek naar een snelle oplossing die direct verlichting geeft. De quick fix. Pfoe, daar ben ik vanaf! Wat een opluchting!
Maar hoe bewust maken we deze keuze eigenlijk? In werkelijkheid gebeurt het grotendeels automatisch. We bewegen ons van quick fix naar quick fix, simpelweg om stress en ongemak te ontwijken. Want de alternatieve weg? Die gaat gepaard met pijn, onzekerheid en ongemak – en laten we eerlijk zijn, wie kiest daar nou vrijwillig voor?
Van zwemles naar zelfvertrouwen
Denk eens terug aan het halen van je zwemdiploma. Misschien moest je, net als ik, ’s ochtends vroeg naar het buitenbad. Met een kurk het koude water in, onder toeziend oog van de strenge badjuf, die je soms omhoog trok met haar haak. Trillend van de kou en spanning, wachtend op jouw beurt om van het startblok te duiken.
Toch zette je door. Waarom? Omdat je een doel had: je zwemdiploma halen! Je wist dat je net als je oudere zus zonder bandjes wilde zwemmen en zelfstandig naar het zwembad mocht. Je accepteerde de stress, onzekerheid en angst, omdat je wist waar je het voor deed. Je zwemjuf begeleidde je, je ouders moedigden je aan. Uiteindelijk leerde je vertrouwen op jezelf. En je slaagde!
Dezelfde strategie voor onzekerheid op werk en studie
Vertaal deze metafoor eens naar je huidige leven. Denk aan die presentatie voor collega’s waar je enorm tegenop ziet. Het tentamen dat je nog moet maken. De paniek die je voelt wanneer je onverwacht een patiënt moet presenteren tijdens de overdracht. Of de directe vraag die je krijgt in een vergadering, waardoor je je hart in je keel voelt bonzen.
Op zulke momenten neemt onzekerheid je systeem over. Je instinct vertelt je te vluchten, te vechten of te bevriezen. Je hebt het gevoel de controle kwijt te raken en zoekt wanhopig naar een uitweg: hoe kom ik hier zo snel mogelijk vanaf? Maar die vlucht is slechts tijdelijk. Keer op keer kom je in vergelijkbare situaties terecht. Je bent continu op de vlucht voor onzekerheid.
Maar wat als je een andere strategie kiest? Wat als je leert om te gaan met ongemak, in plaats van het te vermijden? Net zoals je dat vroeger bij zwemles deed?
Omarm je onzekerheid en groei
Zeg tegen jezelf: Ik bèn niet mijn angst en onzekerheid. Ze zijn er, maar ze definiëren mij niet. In plaats van ertegen te vechten, laat je ze toe. Je accepteert dat leren moeilijk is, dat ongemak erbij hoort. En juist daardoor groei je.
Gun jezelf de kans om te leren en sterker te worden. Net zoals je destijds jezelf de kans gunde om op een dag zonder ouders en zonder bandjes, helemaal zelf in het zwembad te springen!
Wil je leren omgaan met onzekerheid en zelfvertrouwen opbouwen in je werk? In mijn online programma Van Opgebrand naar Opgeladen help ik zorgprofessionals zoals jij om sterker in je schoenen te staan, perfectionisme los te laten en met meer rust en energie te werken. Meer weten? Kijk bij online programma!